Su anda Turkiye’de universitede okuyorum, Amerika’ya burslu ogrenci olarak gelebilirmiyim?
Amerika’ya burslu olarak gelebilmek icin en kolay yol universite sonrasi egitimdir (master ve doktora). Turkiye’deki universitenizin dali ne olursa olsun, Amerika’da herhangi bir master programina basvurabilirsiniz. Tabi ki bolumlerin ilgili olmasi gerekmektedir, ancak universitede okudugunuz bolum ile ayni olmasina gerek yoktur. Ornegin, Turkiye’de Isletme okuyan birisi, Amerika’da psikoloji, turizm, muhendislik masteri yapabilir. Simdi asagida yapilmasi gerekenleri siralayacagim. Bu listedeki yapilacaklara universite 3 unci sinifta baslamak en iyisi olacaktir.
Basvuru islemlerine baslamadan once adaylarin, Turkiye’deki universitelerinden iyi bir derece ile mezun olmalari gerekmektedir. Eger mezuniyet not ortalamaniz dusuk (mesela 72) ise ama okulunuzda iyi derece yapmissaniz (ornegin, okul ucuncusu, onuncusu) bunu okuldan alacaginiz kagit ile belgeleyin. Cunku Amerika’da normalde 100 uzerinden 70 C sayilmakta ve bu cok parlak bir not degildir. Ama siz 70 ile okul ucuncusu veya onuncusu yada ilk yuzde 10 a girdiginizi belgelerseniz isler degisir. Olayin not degil, sistem farki oldugu anlasilir. Eger not ortalamaniz dusukse bunu diger asagida saydigim seylerle kapatabilirsiniz. Hemen umutsuzluga kapilmayin.
Bundan baska bir de adayin TOEFL (Test of English as a Foreign Language) ( http://www.toelf.org ) yani Ingilizce sinavindan en az 550 (yeni sinav sisteminde en az 80) almasi gerekmektedir. Bu sinava Turkiye’de Turk-Amerikan derneklerinde girebilirsiniz. TOEFL web sitesinden sinava giris yerlerini ogrenebilirsiniz. TOEFL yerine IELSTS adli bir sinav bulunmaktadir. Amerika’daki her universite bu sinavi kabul etmese de bir cok universite kabul etmektedir. En sonuncu almaniz gereken sinav, GRE (Graduate Record Exam) denilen bizim universite sinavina benziyen veya GMAT (yine GRE benzeri bir sinav ancak bu daha cok isletme bolumleri tarafindan istenir) sinavlarindan iyi notlar almak gerekmektedir. (GRE icin 320 ve uzeri, GMAT icin 650 ve uzeri almak gerekmektedir). Tum bunlar hazir olduktan sonra asagidaki islemlere gecebilirsiniz. Benim tavsiyem, bir dalda master ve doktora veren universitelerin websitelerine gidip, hangi sinav isteniyor, ne kadar skor isteniyor bunlari cikartin ve bir Excel dosyasina isleyin. Sonra bu listeye gore basvuracaginiz okullara karar verin. En az 8-10 okula basvurun. Asagidaki islemler Oklahoma State Universitesi icin olmakla beraber, diger bir cok universitedeki basvuru islemi, ya aynisidir yada cok benzeridir (Bazi universiteler kendine gore bazi uygulamalari mevcuttur. Dedigim gibi en dogrusu, basvuracaginiz okulun websitesini gezip bu bilgileri alin. Eger sorunuz varsa, her master ve doktora programinin bir direktoru olur (Graduate Coordinator, PhD Coordinator, Master Director gibi) bu kisilerle iletisime gecebilirsiniz email yolu ile. Ama unutmayin, websitesinde zaten olan bir bilgiyi bu insanlara sormayin. Gercekten websitesinde arayip bulamadiginiz bilgileri sorun)
TOEFL-GRE Sinav sonucundan sonra…..
-
Basvuru formu (bir cok universitenin sitesinden basvurabilirsiniz)
-
3 adet referans mektubu. Direk okula gonderilecek veya kapali bir zarfin
icinde diger basvuru dokumanlari ile birlikte gonderilecek. referans mektuplari eski hocalardan olursa iyi olur. Bazi okullarda online referans kabul ediliyor– yani siz size referans verecek hocanin email adresini giriyorsunuz, o kisiye bir email gidiyor– referansi verecek kisi emailin icindeki linke dokunarak, sizin icin referansi online olarak veriyor) -
Genelde 50 ile 200 dolar arasinda degisen basvuru ucreti Okulun web sitesinden ogrenebilirsiniz)
-
Transcriptler (hem lisans hemde varsa yuksek lisans derslerini gosterir
Ingilizce olmali, degilse tasdikli tercume)==yanliz transcriptlerin originali okuldan direk Amerikadaki universiteye gonderilmelidir, muhurlu olarak. yoksa okullar kabul etmiyorlar. Ayrica diplomanizin bir adet fotokopisi. Ingilizce cevirtilmis olarak. Turkiye’de belgelerinizi Ingilizceye cevirmenin en ekonomik yolu, Ankara’daki Full Bright ofisine gitmektir. Bunun icin Ingilizceye cevireceginiz belgeyi kendiniz cevirmeniz gerekiyor– sonra aslini ve yaptiginiz ceviriyi Full Bright ofisine goturdugunuzde ogrenci oldugunu soylediginiz takdirde cok ucuza cevirinin uygun oldugunu dair muhir basiyorlar ki bu Amerika’da gecerlidir. Degilse, herhangi bir yeminli mutercim/tercuman ofisinde cevirttirebilirsiniz ama bu pahaliya mal oluyor) -
Statement of goals and objectives: iki uc sayfa nicin yuksek lisans
yapmak istiyor, neden basvurdugunuz okula gelmek istiyorsunuz, kisa ve uzun vadede planlariz ne, onlari anlatan bir mektup. Genelde iki uc sayfa olmalidir. Bu cok onemli bir mektuptur. Kabul komitesi cok dikkatli okur bu mektubu. O yuzden ozenli birsekilde yazilmalidir. Muhakkak universiteye gore kisisellestirilmelidir. Muhakkak Ingilizce iyi bilen bir iki kisiye okutun ve duzeltin. Bu mektup uzerine iyi zaman harcayin. -
Basarilarinii gosteren ne varsa ekleyin basvuruya. Iki seye dikkat etmeli burada
1. ingillizce olmali degilse tercumeli
2. profesyonel yasamla ilgili olmali.
ornek: burs, makale odulu, birinci ikinci ucuncu siraya girmek okulda,
takdirname, kurs belgesi vs. -
Is tecrubeniz varsa bunu belgeleyen belgeleri de ekleyin. Turkceleri ingilizceye cevirtin.
-
EN ONEMLILERDEN BIRI: Turkiye’de yaklasik 30.000 American Dolarlik para (yada daha fazla. Tam bir bilgi icin universitenin websitesinden kontrol ediniz) gostermeniz lazim. Bu bir bankadan alinacak hesapta bulunan paralari gosteren belge olabilir, bir yakinin (birinci derece akraba olmasi yani soyisimin ayni olmasi onemli) bankada parasini gosteren ve ben falancanin masraflarini karsilayacagim diye mektup gondermesi seklinde olabilir) Her ne kadar bu para lazim olmayacaksa da bunu okul istiyor. Ayrica vize almada cok yardimci olur. Bazi ogrenciler, anne baba, ve birinci derece akraba uzerinde olan malvarliklarinin tapularinin veya ruhsatlarinin noter tasdikli fotokopilerini de vize icin veriyorlar.—bu cok yararli. Ama Amerika’daki okuldan burs bulduysaniz (assistanlik), bu gostereceginiz paranin miktari alacaginiz bursa dayali olarak dusebilir. Ornegin 20 saatlik assistanlik bulursaniz, gostereceginiz para sadece $10,000 olabilir–
-
Bu parayi bazi kisiler, sagdan soldan toplayip, bankaya koyuyor ve bir kagit aliyor sonra geri veriyor. Eger bu belge eksikse bu is olmaz. Bunlarin hepsinin tamamlamasi lazim. bunlar zaman alir. bunlari tamamlayinca bir zarfin icine koyun ve taahutlu olarak basvurdugunuz okula gonderin: Bundan sonra Amerika daki universiteyi ara sira arayarak veya emaille kontrol edin basvurunuzu.
-
Amerika’da en az 8-10 universiteye basvurun. Bu sansiniz arttiracaktir. Muhakkak bu islemlere en az 1 yil oncesinden basvurun. Her okulun son basvuru tarihi degisiktir. Bir sonraki Eylul donemi icin bazi okullar Aralik’ta, bazi okullar Ocak’ta veya Subatta son basvuru tarihleri koymaktadirlar. Bunlara cok dikkat edin. Erken baslayin bu belgeleri toplamaya. Eksiksiz toplayin belgeleri.
AMERIKA’DA ASSISTANLIK SISTEMI
Amerika’da universitelerde assistanlik sistemi bulunmaktadir. Bu soyle isler: Ogrenci basvururken veya basvurusu kabul edildikten sonra assistanlik icin basvurur. Eger kabul edilirse, iki sekilde bir assistanlik alir.
-
Research Assistant ki bu arastirma assistanligidir. Bir hocaya yaptigi arastirmada yardimci olunur.
-
Teaching Assistant: bunda da okulda ogretilen bir dersi ya tam olarak sizin okutmaniz istenir yada eger tecrubeniz yoksa o dersi ogreten hocaya yardim etmeniz istenir. ornegin, odevleri notlama gibi. Birde bu assistanligin saatleri vardir. Bir secenek haftada 10 saatlik assistanlik digeri de haftada 20 saatlik assistanlik. sizin istediginiz 20 saatlik olmali. ama olmazsa onemli degil. en azindan bir 10 saatlik olmali eger egitimizin masraflarinin bir bolumunu okulun karsilamasini istiyorsaniz.
Bunun karsiliginda size universite okul ucretini ya hic almaz yada indirimli alir. Amerika da her universitenin (devlet universitesi ise) bir In-state bir de out-of-state ucretleri vardir. Yabanci ogrenciler out of state ucretini verirlerki bu in state ucretin cok ustundedir. Oklahoma State’de in state tuition (okul ucreti) yillik 2000 dolarken bu para out of state icin 8000 dolardir. University of Delaware’de ise 1000 e karsilik 14000 dolardir. Anlayacaginiz universiteden universiteye degisir. Size yapilacak indirim universiteden universiteye degisir. Oklahoma State de, assistanligi olan bir ogrenciye in state alinir. Yani out of state yerine sadece in state ucret vermeniz yeterli olur. University of Delaware de ise hic para alinmaz. (Ama bu eger 20 saatlik assistanliginiz var ise–10 saat assistanliginiz varsa out of state in yarisi alinir).
Okul ucretine ek olarak, birde maas alirsiniz. Bu 10 saatlik assistanlik icin yaklasik 400-600 dolar arasi bir paradir aylik olarak. 20 saatlikde tam iki kati. Bu para size calismaniz karsiligi verilir. Yine, eger 10 saatlik assistanliginiz varsa, isiniz ne ise, o konuda haftada 10 saatlik calismaniz beklenir.
Assistanligi direk gelmeden almaniz biraz zordur ama imkansiz degildir. Eger Turkiyedeki universitede notlariniz, TOEFL scorunuz, GRE veya GMAT scorunuz, referans mektuplariniz iyi ise Amerikaya gelmeden assistanlik alma sansiniz vardir. Eger bunlar yoksa ilk donem assistanlik alamayabilirsiniz. O zaman sizi gormek isteyeceklerdir. Unutmayin, assistanlik isteyen binlerce ogrenci var, rekabet var. En iyisini secerler.
Assistanlik olayi sadece yuksek lisans (master , doktora) icin bulunur. Lisans icin olmaz. O yuzden TR de bir lisans diplomaniz olmasi gerekmektedir.
ASSISTANLAR NASIL SECILIR?
Bir cok okulda ogrenci kabul islemi asagidaki gibidir. Tabi her zaman soyledigim gibi kesin bilgiyi basvuracaginiz universitenin websitesinden almaniz mumkun. Simdi bir ogrenci basvurdugunda, bir excel dosyasina su bilgiler girilir:
-
GPA (eger 4 ise 20 puan verilir, 3 ise 10 puan)
-
GRE/GMAT skoru.
-
Statement of Purpose (eger cok iyi ise 20 puan verilir) Subjective– komitenin tum uyeleri puanini verir, ortalamasi alinir.
-
References (eger referanslar cok iyi ise 20 puan) Subjective– komitenin tum uyeleri puanini verir, ortalamasi alinir.
Simdi buraya kadar tumu 80 puan etti.
Sonra (asagidaki bolum okuldan okula, bolumden bolume degisir. Asagidaki sadece bir ornektir)
-
Math (matematik dersi almismi? Almissa skoru ne? A ise 5 puan)
-
Computer/Tech Experience –yine 5 puan
-
Industry experience (5 puan)
-
Research experience (5 puan)
Bunlarda 20 puan (bu yukaridaki kategori, senin transcriptden yada CV den edilinen bilgilerle doldurulur)– BU Kisim okuldan okula degisir. Ancak temelde aynidir.
Simdi tum ogrenciler bu puanlamadan gectikten sonra yukaridan asagiya dogru siralanir. 80 puani gecen tum aday kabul edilir. Diyelim ki 20 aday basvurmus olsun. 15 inin 80 puan ve ustu aldigini varsayalim. Sira assistanlik vermeye geldiginde, assistanlik kadrosu kadar sayi, yukaridan asagiya dagitilir– soyle ki diyelim ki 10 yarim assistanligimiz olsun– ustten en yuksek puan alan adaydan, asagiya dogru siralanir. Eger siradaki adaylardan bir tanesi bir sebepten oturu assistanlik istemiyorsa, bir sonrakine gecer sira.
Asagida benim hazirladigim bir video var. Bunu izlemenizi oneririm.
Ayrica, asagida bu konu ile ilgili bir panel mevcut. Ingilizce dilinde yapilan ve benim yonettigim bir panel. Izlemenizi oneririm.